Aşçı

TANIM

Günlük olarak hazırlanması gereken yiyecekleri, belli bir plan içinde bilgi ve becerisini kullanarak,

temizlik kurallarına uygun olarak servise hazır hale getiren kişidir.

GÖREVLER

Yemeklerin hazırlanışı sırasında gerekli malzemenin tamam ve taze olup olmadığını kontrol eder,

Yapılacak yemek için gerekli malzemenin nasıl hazırlanacağını aşçı yardımcısına tarif eder, Malzemeyi

tarife uygun olarak tencereye veya karavanaya koyar, Yemeği cinsine göre (zeytinyağlı,

etli vb.) pişirmek üzere havagazı fırınına veya elektrikli ocağa yerleştirir, Yemek pişince hava frikoya

bırakır, bekletir, (sıcak servis yapılması gereken yemekleri sıcak sulu kazana koyar.) Mutfaktaki

alakart listesinde olan yemekleri hazırlar ve gerekirse süsler, Gerektiğinde bizzat yemeği tabağa

yerleştirerek servise hazırlar, Mutfağın, kullanılan araç ve gereçlerin bakım ve temizliğini yapar

veya yaptırır.

NOT: Büyük mutfaklarda çalışan aşçılar bir alanda uzmanlaşmışlardır.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

Her türlü mutfak araç ve gereci (bıçak, tencere, karavana, mikser vb.), Havagazı fırını, elektrikli

fırın, ızgara, fritöz, Hamur yoğurma makinesi, sebze doğrama makinesi, ekmek kesme makinesi,

salam ve kıyma makinesi, buharlı istim (sebze, et pişirirken), dondurma makinesi gibi aletler kullanır.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Aşçı olmak isteyenlerin; Yiyecekle ilgili konulara ilgi duyan, Bedence güçlü ve sağlıklı, Tat ve

koku alma duyumları gelişmiş, Temiz, titiz, sorumlu, Bir işi planlama ve uygulama yeteneğine

sahip,

Eli çabuk, hızlı hareket edebilen kimseler olmaları gerekir. Yaratıcı olanlar mesleklerinde başarılı

olup, ilerleme olanağı bulabilirler. Mutfağı yönetebilecek disiplin anlayışına sahip olmalıdırlar.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Aşçılar mutfaklarda görev yaparlar. Çalışma ortamı sıcak ve nemlidir. İş başında aşçılık mesleğinin

gerektirdiği özel kıyafeti giyerler. Aşçılar birinci derecede malzeme ve aletlerle ilgilidirler. Zaman

zaman işverenle, aşçıbaşı veya aşçı yamakları ile iletişim kurarlar. Çalışırken dikkatli davranmazlarsa

yanma tehlikesiyle karşılaşabilirler. İş genellikle gündüz yapılır ama günlük yemek listesinin

hazırlanması ve gerekli planlamanın yapılması gece çalışmayı gerektirebilir. Turizm bölgelerinde

çalışanlar için mevsimlik çalışma söz konusu olabilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Günümüzde aşçılar çok değişik kuruluş ve kurum mutfaklarında görev yapabilmektedirler. Okul

mutfağı, hastane mutfakları, fabrika mutfağı, ordu mutfağı, işyeri mutfağı, yemek fabrikaları mutfağı,

otel mutfağı, restoran mutfağı, gemi mutfağı, uçak mutfağı, tren mutfağı, otobüs mutfağında da

mutfak personeli çalışabilmektedir.

Kendi bilgi ve becerileri yeterli olduğu sürece bu meslekte işsizlik probleminin yaşanma ihtimali

düşüktür. Çeşitli yollarla iş bulma imkanlarına sahiptirler. Kendi çabalarıyla kurum ve kuruluşlara

ulaşarak, gazete, dergi vb. yayınlar aracılığıyla, meslektaşları yardımıyla, mesleki eğitim öğretim

kurumları aracılığıyla ve Türkiye İş Kurumu yardımıyla iş bulma imkanlarına sahiptirler.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Bu mesleğin eğitimi; Yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.

Ayrıca; Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liseleri,kız meslek/meslek liseleri ile çok

programlı liselerin “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi”alanı “Mutfak Hizmetleri”dalında,ayrıca pratik kız

sanat okullarında ve kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde , Anadolu Otelcilik ve Turizm

Meslek Liselerinin Mutfak bölümlerinde, Turizm Bakanlığına bağlı turizm eğitim merkezlerinde,

Halk Eğitim Merkezlerinde, Özel Turizm Meslek Kurslarında da mesleğin eğitimi verilmektedir.

Turizm Bakanlığına bağlı Turizm Eğitim Merkezlerinde aşçılık eğitimi verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek liselerinin mutfak bölümüne ve Anadolu meslek/Anadolu kız

meslek liseleri “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi”alanına girebilmek için ilköğretim okulu mezunu

olmak ve Orta Öğrenim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında başarılı olmak, Kız

Meslek/meslek liseleri ve çok programlı liselerin “Ağırlama ve Gıda Teknolojisi “alanına girebilmek

için ilköğretim okulu mezunu olmak ve okulların gerektirdiği koşulları karşılamak,

Pratik Kız Sanat okullarında öğrenim görmek için ilköğretim çağı dışında olmak,kız teknik öğretim

olgunlaşma enstitülerinde öğrenim görmek için ise ilköğretim okulu mezunu olmak gerekmektedir.

Turizm Bakanlığına bağlı Turizm Eğitim Merkezlerinde eğitime 1622 yaşları arasında en az ilköğretim

okulu mezunu olanlar, yazılı sınav ve mülakatla kabul edilirler. Eğitim ücretsizdir. Özel turizm

meslek kurslarında eğitime 1625 yaş arasındaki en az ilkokul mezunu olanlar alınır. Eğitim ücretlidir.

Büyük illerde ve turizmciliğin gelişmiş olduğu yörelerde çok sayıda özel kurs bulmak mümkündür.

Çıraklık eğitimine başlayabilmek için; En az ilköğretim okulu mezunu olmak, 14 yaşını doldurmuş

19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık

eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki

eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir. Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin

gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak, Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık

sözleşmesi imzalamak gereklidir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Eğitim teorik ve uygulamalı (restoranlarda, otel ve tatil köylerinin mutfaklarında vb. yerlerde) olarak

verilir, genelde teorik ve uygulamalı eğitim süreleri eşittir. Eğitim, EKİMMART aylarında okulda

teorik, NİSANEYLÜL aylarında işletmelerde uygulamalı olarak gerçekleşmektedir. Anadolu Otelcilik

ve Turizm Meslek Liseleri, Anadolu Meslek/Anadolu Kız Meslek liselerinde 4 yıl . Kız meslek

liseleri ile çok programlı liselerde 4 yıl, Kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde 2 yıl sürelidir.

Mesleki eğitim merkezlerinde bu mesleğin eğitimi 3 yıldır. Özel turizm meslek kurslarında eğitim

süresi 56 ay arasında değişmektedir. Turizm Bakanlığına bağlı turizm eğitim merkezlerinde eğitim

süresi 7 aydır.

MESLEKTE İLERLEME

Aşçılar çalıştıkları işyerinde özellikle turistik mutfaklarda, soğukçu, sıcakçı, pastacı, ızgaracı gibi

alanlarda uzmanlaşabilir. Meslek deneyimine bağlı olarak kişi çalıştığı yerde Aşçıbaşı olarak

görev alabilir. Ustalık eğitimine katılan kalfalar 3 yıl, eğitime katılmayanlar ise 5 yıl sonra (çalıştıklarını

SSK veya BağKur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına girebilmektedirler. Ustalık

belgesine sahip kişiler usta öğreticilik kurslarına katılarak “Usta Öğretici” unvanı alabilirler. Meslek

liselerinin “Aşçılık” bölümünden mezun olanlar istedikleri takdirde, bitirdikleri alan, kol ve bölümlerinin

devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı meslek yüksekokullarına

istenilen şartları taşımaları durumunda sınavsız olarak yerleştirileceklerdir.

BENZER MESLEKLER:

TatlıcıPastacı, DönerciKebapçıPideci, Soğuk Mezeci, Ekmekçi.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi mezunları, işletmelerde beceri eğitimi sırasında asgari

ücretin % 60’ndan az olmamak üzere ücret alırlar. Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liseleri,

Kız meslek liseleri ile Mesleki eğitim merkezleri ve meslek lisesi öğrencileri beceri eğitimi süresince

asgari ücretin %30’undan az olmamak üzere ücret alırlar. Özel turizm meslek kurslarında

öğrenci kendisi ücret ödemek zorundadır. Kazanç, işletmenin büyüklüğüne, kişinin tecrübe ve

niteliğine göre farklılıklar göstermektedir. Asgari ücret ile asgari ücretin 3 katına kadar aylık ücret

alınabilmektedir. Bu ücretler yükselebilmektedir. Aşçıbaşılıkta ise ücretler çok yüksek miktarlarda

olabilmektedir. Yabancı dil bilen ve çok tecrübeli aşçılar çok yüksek rakamlarla büyük otellerde ve

turizm bölgelerindeki tesislerde çalışabilmektedir.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

İlgili Eğitim Kurumları, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Meslek Danışma Merkezi, Bünyesinde

Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü İl ve Şube Müdürlükleri.