0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Sual: Cenaze namazı kılmak farz mıdır?

CEVAP

Farzı kifayedir. Birkaç kişi namazı kılarsa diğerlerinden bu farz

sakıt olur [düşer]. Yani bir müminin vefat ettiğini haber alan

erkeklere, erkek yoksa, kadınlara cenaze namazı kılmak, gasl,

techiz ve defn farzı kifayedir.

Sual: Cenaze için namaz olur mu?

CEVAP

Cenaze namazı, Allah için namaz ve ölen kimse için duadır.

Sual: Cenaze namazının kabul olması için şartlar nelerdir?

CEVAP

Altı şart vardır:

1- Meyyit [ölü] Müslüman olmalıdır.

2- Yıkanmış olmalıdır. Yıkanmadan gömülen, üzerine toprak

atılmamış ise, çıkarılıp yıkanır, sonra namazı kılınır. Cenazenin ve

imamın bulunduğu yer temiz olmalıdır. Cemaatinki şart değildir.

Çünkü, yalnız imamın kılması ile farz yapılmış olur.

3- Cenazenin veya bedeninin yarısı ile başının veya başsız

yarıdan fazla bedenin, imamın önünde bulunması lazımdır.

4- Cenaze, yerde veya yere yakın, ellerle tutulmuş veya taşa

konmuş olmalıdır. Başka bir yerde bulunan veya hayvan üstünde

veya el ile yüksekte tutulan cenazenin namazı kabul olmaz.

Cenazenin başı, imamın sağına, ayağı soluna gelecektir. Tersine

koymak günahtır.

5- Cenaze, imamın önünde hazır olmalıdır.

6- Cenazenin ve imamın avreti örtülü olmalıdır.

Cenaze namazının farzı ikidir:

1- Dört kere tekbir getirmektir.

2- Ayakta kılmaktır. Özürsüz, oturarak veya hayvan üstünde

kılmak caiz değildir. Yağmurdan, çamurdan dolayı hayvandan

inemezse caiz olur.

Sual: Cenaze namazı için niyet farz mı?

CEVAP

Evet.

Sual: Cenaze namazının sünneti kaçtır?

CEVAP

Cenaze namazının sünneti üçtür:

1- Sübhaneke okumak.

2- Salevat okumaktır. Çünkü, duadan önce salevat okumak,

duanın sünnetidir.

3- Kendine, ölüye ve bütün Müslümanlara af ve mağfiret için

dua okumak.

Sual: Cenaze namazı nasıl kılınır?

CEVAP

Maddeler halinde bildirelim:

1- Önce, (Allah için namaza, meyyit [ölü] için duaya) diye niyet

edilir.

2- İlk tekbir alınır, yani Allahü ekber denir, iki el bağlanır,

Sübhaneke okunur. Sübhaneke okurken, (Ve celle senaüke) de

ilave edilir. Fatiha okunmaz.

3- İkinci tekbirden sonra, teşehhüdde okunan Salli bârikler

okunur.

4- Üçüncü tekbirden sonra, cenaze duası okunur. Cenaze

duasını bilmeyen, Rabbena âtina duasını okur veya yalnız

(Allahümmağfirleh) der yahut dua niyetiyle besmelesiz Fatiha okur.

5- Dördüncü tekbirden sonra, hemen sağa ve sonra sola selam

verilir. Selam verirken, cenazeye ve cemaate niyet edilir. Sağa

selam verirken sağ el indirilir, sola selam verirken sol el indirilir.

Yahut okuma bitince iki el birden indirilse de olur.

6- Namaza geç yetişen, imam herhangi bir tekbiri getirirken,

beraber tekbir getirip namaza başlar. Bu tekbire iftitah tekbiri olarak

niyet eder. İmam selam verdikten sonra, kaçırdığı tekbirleri birbiri

arkasından söyleyip, bir şey okumadan selam verir. Dördüncü

tekbire de yetişemeyen, namazı kaçırmış olur.

7- Cenaze namazının dört tekbirinden her biri, bir rekât gibidir.

Dört tekbirin yalnız birincisinde eller kulaklara kaldırılır. İndirilince,

göbek altına bağlanır. Sonraki üç tekbirde eller kaldırılmaz.

Sual: Cenazede de ön safta namaz kılmak daha sevap mıdır?

CEVAP

Hayır, cenazede son safta kılmak daha sevaptır.

Sual: Cenaze olduğu zaman, Âyet-el kürsiyi ve tesbihleri

okumayarak sünnet terk etmek uygun mudur?

CEVAP

Cenaze sebebiyle sünneti terk etmek uygun değildir. Cenaze

namazını acele kılmak müstehaptır. Müstehap işlemek için sünnet

terk edilmez. Cemaatin çok olması için, cenazeyi saatlerce bekletip,

sonra acele ederek Âyet-el kürsiyi ve tesbihleri terk etmek, özürsüz

bir sünneti terk etmek, ortadan kaldırmak ve hele önem vermemek

çok yanlıştır.

Sual: Akıl baliğ olmamış çocuk, cenazeyi yıkayabilir mi ve

cenazenin namazını kıldırabilir mi?

CEVAP

Çocuğun cenaze yıkaması caiz ise de, namazını kıldırması caiz

değildir.

Sual: Cenazeyi yıkarken kıbleye karşı yan yatırarak mı yıkamak

gerekir?

CEVAP

Cenaze, göbek ile diz arası örtülü olarak, sırt üstü veya kolay

olan şekilde yatırılır. Kıbleye karşı yatırmak sünnettir.

Sual: Sabah ölmüş bir kişinin cenaze namazını, cemaat çok

olsun diye öğle namazından sonraya bırakmak uygun mudur?

CEVAP

Cemaat çok olsun diye, cenaze namazını vakit namazlarından

sonraya bırakmak mekruhtur.

Sual: Cenaze için ayağa kalkmak caiz midir? Peygamber

efendimizin ayağa kalktığı doğru mudur?

CEVAP

Cenaze için saygı duruşu olarak ayağa kalkmak caiz değildir.

(Merak-ıl-felah, Dürr-ül Muhtar)

Cenazeyi görünce, olduğu yerde ona karşı dikilip beklemek

tahrimen mekruhtur. (Merakıl-felah)

Musallada cenaze namazı için bekleyenler, cenaze yere

konmadan önce ayağa kalkmazlar. (Surret-ül-fetava)

Dükkan veya kahvedeki Müslümanlar, bir cenaze görünce, gidip

hiç olmazsa 40 adım taşımalı ve biraz arkasından yürümeli, ruhuna

Fatiha ve dua okumalıdır!

Önünden cenaze geçen kimse, cenaze için ayağa kalkıp dikili

durmamalıdır. Cenazeyi taşımak ve arkasından yürümek için

kalkmalıdır. Resulullah efendimizin cenaze görünce kalktığı,

geçtikten sonra oturduğu ve siz de böyle yapın diye emir buyurduğu

bildirildi ise de, bu emir nesh edildi. Yani bir zaman sonra, bu emrini

değiştirdi. (Halebi-i kebir)

Sual: Cenazeye toprak atanların, elindeki küreği başkasına

vermeyip yere atması doğru mudur?

CEVAP

Yanlıştır. Başkasına verince, melekler, şaşırıp yanlışlıkla sevabı

o kürekle son toprak atana yazar diyorlar. Bu çok yanlıştır. Hâşâ,

melekler şaşırmaz, yanlış iş yapmaz. Hiç kimsenin sevabını

başkasına yazmaz. Küreği yere atmayıp başkasına vermek daha

uygundur.

Sual: Mezar başında ayakta durmak uygun mudur?

CEVAP

Cenazeyi kabir başına koyunca, iş yapmayanlar oturmalı veya

çömelmeli, gayrı müslimler gibi ayakta durmamalıdır.

Sual: Cenaze defnedilirken neler okumalıdır?

CEVAP

Cenaze defnedilirken, Kadir, Kâfirun, Nasr, İhlas, Felak, Nas

ve Fatiha surelerini okumak, ölü için dua ve istiğfar etmek

müstehaptır. Bekara suresinin başını ve sonunu okumak da

müstehaptır.

Sual: Kabirde yüksek sesle Kur’an okumak uygun mudur?

CEVAP

Yüksek sesle okumak mekruhtur. Maalesef bugün kabristanda

Kur’an-ı kerimler sesli olarak okunmaktadır. Gerek ölü defnedilirken

ve gerekse başka zaman, mezarlıkta Kur’an-ı kerimi, kendi

duyacağımız kadar sessiz okumak gerekir.

Sual: Cenâze namazından sonra nutuk söylemek veya ölünün

yaptığı iyi işleri anlatmak caiz midir?

CEVAP

Caiz değildir, bid’attir.

Sual: Bazı meşhur kişiler ölünce nutuk çekilerek övülüyor.

Uygun mudur?

CEVAP

Kabir yanında nutuk söylemek, ölüyü kendinde bulunmayan

şeylerle övmek caiz değildir. Kendinde bulunan sıfatlar ile övmek de

faydasızdır.

Sual: Cenaze götürülürken yüksek sesle tekbir getirilebilir mi?

CEVAP

Cenaze götürülürken, yüksek sesle tekbir, tehlil, ilahiler okumak

bid’at ve günahtır. (Halebi, Merakıl-felah, Tahtavi haşiyesi, Nimeti

İslam, Şir’a şerhi)

Sual: Ölü için matem tutmak, siyah elbise giymek, siyah perde

ve rozet, işaret asmak, matem işaretleri, resmini taşımak caiz midir?

CEVAP

Caiz değildir. (Hazânet-ür-rivâyât)

Sual: Cenaze defnedildikten sonra, mezarlıkta bulunanların,

cenaze sahiplerine taziyede bulunmaları bid’at midir?

CEVAP

Bid’at değildir.

Sual: Cenaze sahibine rast gelince taziye etmek, yani

başsağlığı dilemek sabır tavsiye etmek müstehap mıdır?

CEVAP

Evet müstehaptır.

Sual: Taziye için neler söylemelidir?

CEVAP

Taziye için, (Allahü teâlâ güzel sabretmeni nasip etsin,

rahmetlinin günahlarını affetsin) gibi bir şey söylenir.

Sual: Ölü için kaç güne kadar taziye etmek uygun olur?

CEVAP

Üç günden sonra taziye yapmak mekruhtur. Ancak uzakta

olanlar ve yakın olup da, geç haber alanlar için mekruh olmaz.

Sual: Ölü için, çeşitli kimselerin sessiz olarak çeşitli cüzler

okuyup, Kur’an-ı kerimi hatmetmeleri ve her birinin okuduğunun

sevabını ölünün ruhuna göndermeleri veya birinin hepsi yerine

hediye etmesi, yani hatim duasını yapması, okuyanların da âmin

demeleri caiz midir?

CEVAP

Caiz ve çok faydalı olur.

Sual: Peygamber efendimiz, bir borçlunun cenaze namazını

kılmak istememiş, bir başkası borcu üzerine alınca kılmıştır. Borçlu

ölenin cenaze namazı kılınmaz mı?

CEVAP

Kılınır. Peygamber efendimiz kul borcu ile ölmemenin önemini

göstermek için bildirdiğiniz harekette bulunmuştur.

Sual: Hangi Müslümanın cenaze namazı kılınmaz?

CEVAP

Şu dört kişinin cenaze namazı kılınmaz: 1- Bâginin yani haksız

olarak halifeye isyan edenler, dövüşürken öldürülürse, 2-

Müslümanların yolunu kesen hırsızlar, dövüşürken öldürülürse, 3-

Zulüm ile meşhur olan kabileler, dövüşürken ölürse, 4- Silah ile ev

basan kimse, o zaman öldürülürse, cenaze namazı kılınmaz.

Sual: Kadınların cenaze namazı kılması caiz midir?

CEVAP

Caiz değildir, mekruhtur. Bu hususta Diyanet İşleri Başkanlığı

yayınlarından Sahih-i Buhari muhtasarı, Tecrid-i sarih tercümesi

isimli kitabın üçüncü cilt, 361. sayfasında özetle deniyor ki:

(Ümmü Atıyye radıyallahü anhanın rivayeti şöyle:

(Biz kadınlar, Resulullah tarafından cenazeyi takip

etmekten nehyolunduk. Cenazeye ittibâ’, bizim üzerimize farz

kılınmadı.) Bu hadisi, Buhari hayz bahsinde zikretmiştir.

Taberani’nin rivayetine göre, Ümmü Atıyye anlatır:

Resulullah Medine’ye hicret ettiğinde Medine kadınlarını bir

evde topladı. Sonra Hazret-i Ömer’i bize gönderdi. Hazret-i Ömer,

“Ben Resulullahın size gönderdiği bir elçisiyim. Kadınların cenazeye

çıkmasını nehyetti” dedi.

İbni Münzir de, İbni Mesud’un, İbni Ömer’in, Hazret-i Âişe’nin,

Ebu Ümame’nin, kadınların cenaze iştiraklerini kerih gördüklerini

rivayet etmiştir.

İbrahim Nehai’nin, Hasan-ı Basri’nin, Mesruk’un, İbni Sirin’in,

Evzâi’nin, Ahmed’in, İshak’ın da kerâhetine hükmettiklerini

bildirmiştir.

Süfyan-i Sevri de kadınların cenazeye iştirakini bid’at

addetmiştir. İmam-ı a’zam Ebu Hanife de: “Kadınlara cenaze takibi

uygun değildir” demiştir. İbni Abbas, Kasım, Salim, Zühri, Rebia,

Ebü’z-Zinâd’dan cevazı rivayet edilmiştir. İmam-ı Malik bu hususta

yaşlı kadınlara ruhsat vermiş, gençler için hoş görmemiştir. İmam-ı

Şafii de mekruhtur, fakat haram değildir, demiş. İmam-ı Malik’ten

kerâheti hakkında da bir rivayet vardır.

Ebu Ya’lâ’nın bildirdiği hadis-i şerifte, Hazret-i Enes demiştir ki:

Resulullah ile bir cenazeye gitmiştik. Resulullah (orada)

gördüğü kadınlara sordu:

– Cenazeyi omuzlar mısınız?

– Hayır, omuzlamayız.

– Ya ölüyü defneder misiniz?

– Hayır.

– Öyle ise hiçbir sevaba nail olmayarak evinize dönünüz,

buyurdu.

Netice olarak kadınların cenaze nakline iştirakleri caiz

görülmemiştir. Şu kadar ki, cenazeyi nakledecek erkek bulunmazsa,

böyle istisnai vaziyet bir zarurettir. Bu surette caiz görülmüştür.

Demek ki, kadına cenaze namazı farz değildir. Hiçbir erkek

yoksa, o zaman kadın cenaze namazını bizzat kendisinin kıldırması

caiz oluyor. Böyle bir mecburiyet yoksa, cenaze namazına

katılması, kerih görülmüştür.

Sual: Doğup ölen veya cansız doğan çocuğun namazı kılınır

mı?

CEVAP

Doğduktan sonra hemen ölen çocuk yıkanır, namazı kılınır ve

ismi konur. Cansız doğan çocuk dört aylık ise, yıkanır kefenlenir,

namazı kılınmadan gömülür. Dört aylıktan küçük ise, yıkanmaz ve

namazı kılınmaz. (Bedayi)

Hadis-i şerifte (Çocuk doğarken ses verirse, namazı kılınır,

ses vermezse [canlılık alametleri görülmezse] namazı kılınmaz)

buyuruldu. (Mevkufat)

Sual: Bir kabre iki kişiyi koymak caiz midir?

CEVAP

Zaruret olmadıkça, bir kabre, iki kişi gömülmez. Bir ölü çürüyüp,

kemikleri toprak olmadan, bu mezara başkası gömülemez. Başka

mezar kazılamazsa, kemikler toplanıp, mezar içinde, toprakla

örtülerek, başkası, toprağın öte yanına gömülebilir. (Seadet-i

Ebediye)

Sual: Ölü çürüyüp, toprak olunca, bu mezara başkası

defnedilebilir mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Ölüler için sadaka, mevlid gibi hayrat belli günlerde mi

yapılır?

CEVAP

1., 3., 7., 40., 52. veya 53. günü helva ve benzeri şeyler

dağıtmak doğru değildir. 7. ve 40. gününde yapılan hatim ve sadaka

gibi hediyeleri öldüğü gün hemen göndermeli, birinci günü yaparak

imdadına bir an önce yetişmelidir. 7. veya 53. gecelerine bırakmak,

boğulmak üzere olan birine, “Biraz bekle, yardıma birkaç gün sonra

geleceğim” demeye benzer. Bunun belli gün veya gecede

yapılmasının aslı yoktur. Ölüler için sadaka, mevlid gibi hayratın belli

günlerde yapılması Hıristiyanlardan geçmiştir. (40. gün burnu düşer,

3. gecesi çürümeye başlar) gibi sözler doğru değildir.

Sual: Cenaze için verilen sâla caiz midir?

CEVAP

Bid’attir.

Sual: Tanımadığımız bir cenaze olunca, ardından “Allah rahmet

eylesin” denir mi?

CEVAP

İlla bir şey demek lazım değildir. Ama cenazeyi tanıyan biri

varsa mesele yok, o ne derse öyle denir.

Sual: Cami içine cenazeyi sokarak cenaze namazı kılmak caiz

midir?

CEVAP

Cenazeyi cami içine koyup namazını kılmak haramdır. Hadis-i

şerifte buyuruluyor ki:

(Bir ölünün namazını cami içinde kılana sevap yoktur.) [İbni

Mace]

Sual: Caminin dışında kılınan cenaze namazına caminin içinde

uyulabilir mi? Yani cenazeyi görmeden cenaze namazını caminin

içinde imama uyarak kılabilir miyiz?

CEVAP

Cenaze dışarıda, cemaatin bir kısmı camide olursa, caiz

diyenler varsa da, böyle de kılmak haram olur. Cemaat de dışarıda

kılmalıdır. Çünkü, camiler beş vakit namaz kılmak için ve buna bağlı

olan sünnet ve nafile namazları kılmak için ve okumak, vaaz, ders

için yapılmıştır. Yağmur, fırtına ve hastalık gibi özürlerle, cenaze

namazı camide kılınabilir. Fakat, cenaze camiye sokulamaz.

(Hidaye)

Sual: Cenaze namazını öldüğü şehirde kıldıktan sonra,

gömüldüğü şehirde de kılmak caiz mi?

CEVAP

Birinci namaz farzdır. Bir daha kılınırsa nafile olur. Hanefi’de

cenaze namazını nafile olarak kılmak mekruhtur.

Sual: Ölü yıkanmadan yanında Kur’an-ı kerim okumak mekruh

mudur?

CEVAP

Ölü yıkanmadan önce, yanında Kur’an-ı kerim okumaya mekruh

diyen âlimler var ise de, ölünün üzeri örtülü iken ve yatağına bitişik

olmayarak, sessiz okumak caizdir. (Redd-ül-muhtar)

Sual: Müslüman bir ölünün terlemesi ve gözünden yaş gelmesi

neye alamettir?

CEVAP

Hayra alamettir.

Sual: Müslüman ölü için, toprağı bol olsun demek caiz midir?

CEVAP

Hayır. Kâfir için söylenir.

Sual: Tabutun üzerine örtülen örtüde ne yazmaktadır?

CEVAP

Tabutun üzerindeki âyet-i kerimedir. (Her nefs [herkes] ölümü

tadıcı) demektir.

Sual: Cenaze namazı kılınmadan defnedilen bir ölünün, namazı

kılınır mı?

CEVAP

Defnedilen cenazenin namazı kılınmamışsa, koktuğu

zannedilmedikçe, kabri üstünde namazı kılınır. Koktuğu

zannediliyorsa namaz kılınmaz. Kokmaya başlama zamanı, toprağın

cinsine, mevsimine, sıcaklığa, soğukluğa, mevtanın zayıf ve şişman

olmasına göre değişir. Kokma işi, üç gün ile bir ay arasında değişir.

Sual: Cenaze namazı kılınırken, ayakkabıları çıkarmak gerekir

mi?

CEVAP

Altı necis olan ayakkabıyla veya necis yere basarak, cenaze

namazı kılınamaz, bu ayakkabıyı çıkarıp, temiz olan üst tarafına

basarak kılınırsa sahih olur. (S. Ebediyye)

Böyle açıkça necaset görünmedikçe, ayakkabıyı çıkarmak

gerekmez.

Sual: Cenaze namazını kılanların çok olması iyi midir?

CEVAP

Cenaze namazında cemaatin çok olması iyidir. Hadis-i

şeriflerde buyuruldu ki:

(Kırk Müslüman, bir müslümanın namazını kılarsa, Allahü

teâlâ, ölü için yaptıkları duayı kabul eder.) [Müslim]

(Bir Müslüman ölür de, üç saflık müslüman bir cemaat,

namazını kılarsa, o kimse, Cennete girmeye hak kazanır.)

[Tirmizi]

(Cenaze namazında yüz Müslüman bulunan mevtayı Allahü

teâlâ mutlaka affeder.) [Taberani]

(Bir Müslümanın iyi olduğuna dört komşusu şahitlik

ederse, Allahü teâlâ, “Ben sizin bildiğinizi kabul ettim. Onun

bilmediğiniz hususlarını da affettim” buyurur.) [Ebu Ya’la]

(Bir müslümanın iyiliğine dört Müslüman şahitlik ederse,

Allahü teâlâ onu Cennete koyar.) [Buhari]

(Bir müminin cenazesinde, kırk Müslüman bulunursa,

Allahü teâlâ o kırk kişiyi bu Müslümana şefaatçi kılar.) [Müslim]

Sual: Cenazede okunan duayı bilmeyen kimse ne yapar?

CEVAP

Cenaze duası yerine (Rabbena âtina…) okunur. Yahut besmele

çekilmeden dua niyetiyle Fatiha okumak da olur. Dua, ölünün affına

sebep olur.

Sual: Cenaze namazında eller ne zaman bırakılır?

CEVAP

Sağa selam verirken sağ el, sola selam verirken sol el salınır.

Selam vermeden iki eli birlikte indirmek de caizdir.

Sual: Kitaplarda, (Cenaze namazında selam verirken cenazeye

ve cemaate niyet edilir) diyor. Niyet namaza dururken yapılmaz mı?

CEVAP

Namaza dururken yapılan niyet ayrı, namaz bitip selam verirken

yapılan niyet ayrıdır. Birisi namaza başlamak için niyettir, diğeri de

en sonda selama ortak etmek için yapılan niyettir.

Beş vakit namazı kılıp selam verirken, sağ omzumuzdaki

meleğe, sağımızdaki cemaate ve imam sağda ise imama da niyet

edilir. Peygamber efendimize de niyet etmek iyi olur. Sola selam

verilirken de, sol omzumuzdaki meleğe ve soldaki cemaate niyet

edilir. İmam solda ise imama da niyet edilir.

Cenaze namazı bitip selam verilirken de, cenazeye,

sağımızdaki ve solumuzdaki cemaate niyet edilir.

Baştaki niyet ayrıdır. Kitaplarda bildirilen, selam verilirken

yapılacak niyettir. Cenaze namazını kılmaya başlarken, (Allah için

namaza, meyyit için duaya) diye niyet edilir

Sual: Gemide ölen veya şehid olan kişi, nasıl defnedilir?

CEVAP

Gemide ölen, karaya gidinceye kadar kokacak ise, yıkanır,

kefenlenir, namazı kılınır. Kâfirlerce şehid edilmişse, yıkanmaz,

kefene sarılmaz. Kefen miktarından fazla elbisesi soyulup çamaşırla

defnedilir ve cenaze namazı Hanefi’de kılınır, Şafii’de kılınmaz.

(Redd-ül-muhtar)

Sual: İntihar edenin cenaze namazı kılınır mı?

CEVAP

İntihar etmek çok büyük günah ise de, intihar eden kâfir

olmadığı için de cenaze namazı kılınır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Müslüman her ölünün cenaze namazını, intihar etmiş olsa

da kılınız.) [Deylemi]

Sual: Gaibe, yani uzak ülkede ölenin ardından burada cenaze

namazı kılmak caiz midir?

CEVAP

Hanefi ve Maliki’de gaibe cenaze namazı kılmak caiz olmaz.

Peygamber efendimiz, Necaşi için kılmışsa da, bu ona mahsus idi.

Şafii ve Hanbeli’de, gaibe cenaze namazı kılmak caizdir. Hanbeli’de

kılabilmek için aradan bir ay geçmiş olmamalıdır! (Halebi, M.Erbea)

Sual: Bir cenaze olunca, imam, “Bunu nasıl bilirsiniz?” diye

soruyor. Böyle söylemek caiz midir? Cenaze için, “iyi biliriz”

demenin ölüye ne faydası olur?

CEVAP

Cenaze için “Nasıl bilirsiniz?” diye sormak caizdir. “İyi biliriz”

demek faydalıdır. Enes bin Malik hazretleri bildirir: Bir cenaze

kötülenince Resul-i ekrem, (O cezayı hak etti) buyurdu. Başka bir

cenazeyi de övdüler. Buyurdu ki:

(Ona da iyilik vacip oldu. Bunu övdünüz Cenneti, ötekini

kötülediniz Cehennemi hak etti. Sizler yeryüzünde Allah’ın

şahitlerisiniz.) [Buhari]

Sizlerden maksat, salihlerdir. Fasıklar, dinsizler Allah’ın şahitleri

değildir. Onların sözleri ile bir kimse Cenneti veya Cehennemi hak

etmez. Salihler, müslümanlara hüsn-i zan eder. Salih, zan ile hiçbir

müslümana kötü demez. Böyle salihlerin, günahkâr müslümanlar

hakkındaki şahitliğini Hak teâlâ kabul eder. Ölülerimizi, hayırla

anmalıyız. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Ölülerinizi iyilikle anın. Eğer Cennetlikse, kötü söylemekle

günahkâr olursunuz. Cehennemlik ise, zaten içinde bulunduğu

hâl kâfi gelir.) [Nesai]

(Müslüman cemaat, ölünün iyiliğine şahitlik ederse, Hak

teâlâ, meleklere buyurur ki: Şahit olun, bu şahitliği kabul ettim.

Ölünün de kötülüklerinden vazgeçtim.) [İ.Ahmed]

Sual: Cenazeyi taşırken önce hangi taraftan tutmalıdır?

CEVAP

Cenaze taşımakta önce ön tarafta, ölünün sağ tarafı, sağ

omuza alınıp, on adım taşınır. Sonra, arka sağ bacak tarafı sağ

omuzda, on adım taşınır. Sonra cenazenin arkadan bakılışa göre

tabutun sağ tarafına geçip, sol omuzda, on adım önde, on adım

arkada taşınır. Hepsi 40 adım eder. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Cenazeyi 40 adım taşıyanın 40 büyük günahı affolur.)

[İ.Asakir]

Cenazeyi taşıdıktan sonra, cenazenin arkasından, Şafii’de

önünden yürünür.

Sual: Birkaç cenazenin namazını birlikte kılmak caiz midir?

CEVAP

Birkaç cenaze birlikte ise, her birinin namazını ayrı kılmak

efdaldir. Hepsi için bir namaz kılmak da caizdir. Bunun için, birinin

başı ötekinin ayağına gelmek üzere sıralanır. İmam, derecesi

yüksek olanın önünde durarak kılar. Cenazelerin bir kısmı imamın

sağında, bir kısmı da imamın solunda bulunur. Yahut, hepsini

imamın önünde olarak yan yana koyup, imam hepsinin göğsü

hizasında durur. Önce erkekler, sonra kadın cenazesi konur.

Bunlar için niyet ederken, erkek veya kadın olduklarını

söylemek şart değildir. Söylenmesinde de mahzur yoktur.

Sual: Bir cenaze, bir kabirden başka bir kabre nakledilirken

tekrar cenaze namazı kılınır mı?

CEVAP

Kılınmaz. Kılınırsa bid’at olur.

Sual: Dinimizde cenaze marşı diye bir şey var mıdır?

CEVAP

Dinimizde cenaze marşı diye bir şey yoktur. Batıdan gelme,

bâtıl bir iştir. Zaten cenaze marşı düzenleyenler, dinin emri olduğu

için değil, Batıya uymak için yapıyorlar.

Sual: Şafii’de şehidin namazı kılınmaz. Şehid Hanefi

mezhebinde olsa, Şafiiler yine şehidin namazını kılmazlar mı?

CEVAP

Ölünün mezhebine göre değil, dirilerin mezhebine göre hareket

edilir. Şehid Şafii olsa da, Hanefiler şehidin namazını kılarlar.

(Hulasat-üt-tahkik)

Sual: On yıl önceki ölünün cenaze namazını kılmak bid’at mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Van’da cenaze çıkan eve giren herkes, Fatiha diyor.

Herkes Fatiha okuyup ölüye bağışlamak bid’at mi?

CEVAP

Âdette bid’at olduğu için caizdir.

Sual: Camiye namaz için gidince, Müslümanların cenaze

namazı kıldığını görüyoruz. Bu cenaze kim diye sormadan,

namazını kılmakta mahzur var mıdır?

CEVAP

Mahzuru olmaz. Oradaki Müslümanlara hüsnüzan edilmiş olur.

Sual: Cenazeye çiçek götürülür mü?

CEVAP

Çiçeğin hiç faydası yoktur. Fakat kabre çiçek dikmek faydalıdır.

Sual: Cenaze işlerini ücretle yapmak caiz midir?

CEVAP

Ölüyü yıkamak, kefenlemek, cenaze namazı kılmak ve gömmek

farz-ı kifayedir. Bu farzları, ücretsiz olarak Allah rızası için yapmak

lazımdır. Cenazeyi parasız yıkamak çok sevabdır. Ücret istemek de

caizdir. Ancak, parasız yıkayan yoksa para istemek caiz olmaz.

Cenaze taşımak, kabir kazmak ücreti de böyledir.

Sual: Mezar taşı dikmek caiz midir?

CEVAP

Evet.

Sual: “Biri baş, diğeri ayak ucuna olmak üzere, iki tane mezar

taşı dikmek şart” deniyor. Bir tane mezar taşı dikilse mahzuru olur

mu?

CEVAP

Mezar taşı dikmek şart değil, sadece caizdir. Yani dikilse de,

dikilmese de olur. Mezar taşı, bir tane de olur, iki tane de olur. Hatta

kabri korumak için etrafını taşla, betonla, demir parmaklıkla

çevirmek caizdir.

Sual: Taş üzerine âyet-i kerime, mübarek isimler, şiir, methiye

gibi şeyler yazmak caiz midir?

CEVAP

Caiz değildir. Kötü bir bid’attir. Bazı âlimler, mezar taşına

sadece isim ve ölüm tarihinin yazılmasının caiz olduğunu bildirdiler.

Bunları İslam harfleri ile yazmalıdır.

Sual: Süslü aile mezarı yapmak caiz midir?

CEVAP

Âlimlerin kabirlerini korumak için türbe, bina yapmak caizdir.

(Halebi)

Sual: Kabir üzerine taş, çimento, demir parmaklık yaparak

korumak caiz midir?

CEVAP

Evet caizdir.

Sual: Cenazeyi ebedi istirahatgâhına tevdi ettik diyorlar. Kabri

ebedi yer sanmak Cenneti, Cehennemi inkâr değil midir? Sonra

kabir istirahat yeri midir?

CEVAP

Ahireti inkâr kastı ile söyleniyorsa elbette küfür olur. Çünkü

kabir, ebedi değil, geçicidir, ya Cennet bahçesi veya Cehennem

çukurudur. Ebedi kelimesini sonsuz anlamında değil, uzun müddet

manasında kullanarak, (iyi biliriz) manasında kullanarak, defnedilen

müslümanlar için ebedi istirahatgâh demek caizdir. Cennet

bahçesinde de istirahat edilir.

Sual: Kadınların türbe ve kabir ziyaretlerine gitmeleri caiz

midir?

CEVAP

Kadınların kabir ziyaretleri caiz ise de, sık sık gitmeleri uygun

değildir. Hayzlı iken de gitmek caizdir. Hayzlı iken ezbere de olsa,

Kur’an-ı kerim okunmaz. Sadece dua âyetleri, dua niyetiyle

okunabilir. Dua niyetiyle Fatiha okunabilir. Tesbih ve zikir çekilir.

Sual: Kabir üzerine su dökmek iyi olur deniyor. Dökülmezse ne

olur?

CEVAP

Kabir üzerine su dökmek sünnettir. Dökülmezse, sünnete

uyulmamış olur, sevabı noksan olur. Başka mahzuru olmaz.

Sual: Mezarlıktaki otları koparmak uygun mudur?

CEVAP

Mezarlıktaki yeşil otları, dalları koparmak mekruhtur. Kuru otları

koparmak caizdir. Kabir üzerine herhangi bir çiçek dikmek ölüye

faydalıdır, iyidir.

Sual: Ölü çürüyüp toprak olduktan sonra, buraya tarla, bina

yapmak caiz olur mu?

CEVAP

Evet.

Sual: Mezarlar, sel, ırmak suları altında kalırsa, çıkarıp başka

yere gömmek caiz midir?

CEVAP

Caiz değildir.

Sual: Eski kâfir mezarlarında, kâfirlerin alametleri kalmayınca,

buraya müslümanlar gömülebilir ve cami yapılabilir mi?

CEVAP

Evet. Nitekim, Medine’de Mescid-i nebinin yeri önce kâfirlerin

kabristanı idi. Kazılıp, kemikler başka yere götürülüp, buraya mescid

yapıldı.

Sual: Avrupa’da ölen bir yakınımızı, kâfirlerin mezarlığına

koymakta mahzur var mıdır?

CEVAP

Müslüman kabri Cennet bahçesi, kâfirin mezarı Cehennem

çukuru olur. Kâfir mezarlığına zulmet yağar. Müslüman o kabirde

azap görmez ise de, kâfirlere inen zulmetten rahatsız olur. Onun için

Müslüman kabristanına koyma imkanı varsa onu tercih etmelidir. Bir

hadis-i şerif meali şöyledir:

(Ölülerinizi salih bir kavmin arasına defnedin. Çünkü diriler

kötü komşudan rahatsız olduğu gibi, ölüler de kötü komşudan

rahatsız olur.) [Ebu Nuaym]

Sual: Kadın veya erkek cenazeyi tabut ile gömmek caiz midir?

CEVAP

Toprak çürük, nemli ise, tabut ile gömmek caiz olur. Toprak

kuru ve sağlam ise, erkeği tabut ile gömmek mekruh olur. Tabut ile

gömünce tabut içine biraz toprak konur. Kadınları, her zaman tabut

ile gömmek efdaldir.

Sual: Ölüyü, altın, gümüş veya madeni diş ile gömmek caiz mi?

CEVAP

Kıymetli mal ve ziynetle gömmek caiz değildir.

Sual: Beş aylık çocuğun kabri büyük insan kabri gibi mi

olmalıdır?

CEVAP

Büyük insan gibidir. Mümindir, derin olması iyi olur.

Sual: Kabir kazınca su çıktı. Susuz yer yok. Buraya defin caiz

mi?

CEVAP

Zaruret olunca caizdir.

Sual: Yer darlığı sebebiyle üst üste katlı mezar yapmak caiz

mi?

CEVAP

Zaruret olursa caiz olur. Zaruretsiz caiz olmaz.

Sual: Vefat etti yerine, irtihal buyurdu demek caiz mi?

CEVAP

Evet. İrtihal = dünyadan ahirete göçmek demektir.

Sual: Ölen kadını kefenlerken, avret yerine bez koymak caiz

mi?

CEVAP

Hayır.

Sual: Tebarekeyi okuyana kabir suali olmaz mı?

CEVAP

Evet.

Sual: Ölü sahibi, taziyeyi kabul için evde üç gün durması

gerekir mi?

CEVAP

Durması caizdir. Ama durmaması iyidir. İbni Âbidin hazretleri,

(Ölü sahibinin taziye için evinde oturması mekruh, kabristandan

çıkarken taziye mekruh değildir) buyuruyor.

Sual: Ölüyü taziyeye gelenlere bir şeyler ikram etmek caiz mi?

CEVAP

Eve gelene bir şey ikram etmek âdettir, caizdir.

Sual: Taziye için uzaktan gelen misafire yemek yedirmek caiz

mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Ölü evine yemek getiriliyor. Ekşimemesi için taziyeye

gelenlere vermek caiz mi?

CEVAP

Fakire vermek sevap. Ölünün ruhuna bağışlanır.

Sual: Belediye, ölüleri beton mezara gömdürüyor. Ne yapalım?

CEVAP

Zaruret olunca caiz olur.

Sual: 40 yıl önce ölenin kabrinde yüksek sesle Kur’an okunur

mu?

CEVAP

Yüksek sesle mezarlıkta Kur’an okumak mekruhtur.

Sual: Taşlara okuyup mezar üstüne koymak caiz mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Tahta çivili tabut, bazen açılıyor. Tahta çivi tutkalla

yapıştırılsa caiz olur mu?

CEVAP

Evet.

Sual: Kabirdeki kemikler çürümüşse, başkasını defnedeceğiz.

Kemiklerin çürüme vakti var mı?

CEVAP

Yoktur.

Sual: Bahçeyi kazarken çıkan kemikleri ne yapmalı?

CEVAP

Kemikleri toplayıp bir çukura koymalı. Kemiksiz yerler ekilir.

Sual: Babamı Bulgaristan’da gayri müslim mezarlığına

gömmüşler. Rüyamda babamı gördüm. Kendisinin kurtarılmasını

istedi. Babamın mezarını müslüman mezarlığına nakletmem caiz

midir?

CEVAP

Zulmetten kurtulması için nakletmek çok iyi olur.

Sual: Akşam vakti mezarlıktan geçerken kabir ehli üzerine

Fatiha okunur mu?

CEVAP

Evet her zaman okunur, mahzuru yoktur.

Sual: Altı toprak, dört tarafı betondan yapılmış hazır kabrin içine

lahd kazıp meyyiti defin etmek caiz mi?

CEVAP

Evet.

Sual: Defnederken, kerpiç yerine beton, mermer koymak caiz

mi?

CEVAP

Vücuda dokunmadığı için caizdir. Kabrin içi sayılmaz.

Sual: Aniden ölmek kötü müdür? Kelime-i şehadet getiremeden

ölen, kâfir olarak mı ölmüş olur?

CEVAP

Müminler için ani ölüm, nimet, facirler, kâfirler için ise azaptır.

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Ölüm, mümin için hediyedir.) [Taberani]

(Fücceten [aniden] ölüm, müminlere rahmet, facirlere ise

üzüntüdür.) [Beyheki]

(Fücceten ölüm, müminlere rahat, kâfirlere ise azaptır.)

[Taberani]

[Facir, kötü işlerle uğraşan kimsedir.]

Facirler, aniden ölmeyip de hastalık çekerek ölürlerse,

günahlarına tevbe etmek imkanı vardır. Kâfirlerin de imana gelme

ihtimali mevcuttur. Onun için kâfirlere ve facirlere ani ölüm iyi

değildir. Fakat salihler, her zaman tevbe ettikleri için ansızın ölüm

onlar için bir nimet olur.

Kalb krizi, trafik kazası, bir bombanın patlaması gibi sebeplerle

kelime-i şehadet getiremeden ölen, uyurken ölen müslüman,

imansız ölmüş olmaz. Aniden ölüp de son sözünün kelime-i şehadet

olmaması ona zarar vermez.

Sual: Ölü için ağlamak uygun mudur?

CEVAP

Ölü için sessiz ağlamak caizdir. (Şerh-us-sudûr) ve (Berekât)da,

(Müminin ölümüne gökler ağlar) yazılıdır. Ölü için yüksek sesle

ağlamak, matem tutmak, siyah elbise giymek, siyah perdeler ve

rozetler, işaretler asmak, matem işaretleri, resmini taşımak caiz

değildir.

(Hazânet-ür-rivâyât) kitabında, (Cenazeye ve cenaze çıkan yere

siyah örtmek ve siyah giyinmek caiz değildir) diyor. Bütün hadis

kitapları, Peygamber efendimizin ölü için yüksek sesle ağlamanın

ölüye sıkıntı vereceğini buyurduğunu bildirmektedir.

Bu hadis-i şeriflerden bazıları şöyledir:

(Şu dört şey cahiliyet mirasıdır: Soyu ile övünmek, bir

kimsenin soyuna sövmek, yağmuru yıldızlardan aramak, ölüleri

methederek ağlamak.) [Buhari]

(Ölü, yakınlarının kendisine bağırarak ağlamasından azap

[sıkıntı] duyar.) [Buhari]

(Ölülerinize feryat ederek ağlamayın, çünkü ölü, bundan

azap duyar.) [Şirazi]

(Yüksek sesle ağlayarak “Kolum kanadım kırıldı, yardımcım

gitti” gibi sözler söylemek ölüyü sıkıntıya sokar.) [İbni Mace]

(Üzülünce, yüzünü yolan, elbisesini yırtan ve bağırıp

çağıran bizden değildir.) [Buhari]

Sual: Bir kimsenin öldüğünü duyunca ne denir?

CEVAP

Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Bir müslümanın ölümünü duyunca, “İnna lillah ve inna

ileyhi raciun” dedikten sonra, “Ya Rabbi onu salihlere kat,

rahmetine eriştir, çoluk çocuğuna iyilikler ihsan et, bizi de onu

da mağfiret et” diye dua edin!) [İbni Asakir]

[İnna lillah ve inna ileyhi raciun, Bekara suresinin 156. âyet-i

kerimesidir. “Elbette biz, Allahü teâlânın kuluyuz, ölümden sonra

dirilerek yine Ona döneceğiz” mealindedir.]

(Hiç bir ümmete verilmeyen bir şey benim ümmetime

verildi. O da bir bela ve musibet karşısında istircadır.) [Taberani]

[İstirca, bela zamanında veya acı bir haber duyunca “İnna lillah ve

inna ileyhi raciun” demektir.]

(Birinize bir musibet veya bir bela geldi mi, istirca ettikten

sonra “Ya Rabbi, senin yanında bu musibetin ecrini [sevabını]

bekliyorum, bunun ecrini bana ver ve bunu daha hayırlı bir

şeyle değiştir” diye dua etmelidir.) [Tirmizi]

(Bir musibet karşısında istirca edilirse, musibetin sonucu

güzel olur.) [Taberani]

(Çocuğu ölen, Allah’a hamd edip, istirca ederse, Hak teâlâ

meleklere “Şu kuluma Cennette bir ev yapın, adını da hamd evi

koyun” buyurur.) [Tirmizi]

Sual: Doğar doğmaz ölen çocuğun, cenaze namazı kılınır mı?

CEVAP

Doğduktan sonra, hemen ölen çocuk, yıkanır ve namazı kılınır,

vâris olur, mirası kalır ve ismi konur. Cansız doğan çocuk, dört aylık

olmuş ise, yıkanıp bir kefene sarılarak gömülür, namazı kılınmaz.

Dört aylık değil ise, yıkanmaz ve namazı da kılınmaz. (S. Ebediyye)

Sual: Birçok cenazenin hepsi için tek namaz kılmak caiz midir?

CEVAP

Birkaç cenaze birlikte ise, her birinin namazını ayrı kılmak

efdaldir. Hepsi için bir namaz kılmak da caizdir. Bunun için, birinin

başı ötekinin ayağına gelmek üzere sıralanır. İmam, derecesi

yüksek olanın önünde durarak kılar. Cenazelerin bir kısmı imamın

sağında, bir kısmı da imamın solunda bulunur. Yahut, hepsini

imamın önünde olarak yan yana koyup, imam hepsinin göğsü

hizasında durur. Önce erkekler, sonra oğlan, sonra kadın, en son

kız cenazesi konur. Bunlar için niyet ederken, erkek veya kadın

olduklarını söylemek şart değildir. (S.Ebediyye)

Sual: Dinsiz akrabamızın cenaze merasimine gitmekte mahzur

var mıdır?

CEVAP

Müslüman olmayanın cenazesine gidilmez.

Sual: Cenaze namazından sonra nutuk söylemek veya ölünün

yaptığı iyi işleri anlatmak caiz midir?

CEVAP

Caiz değildir, bid’attir.

Sual: Anasını babasını öldürenin cenaze namazı kılınır mı?

CEVAP

Evet, günümüzde ana babasını öldürenin cenaze namazı kılınır.

Eskiden ana baba katili mahkeme kararı ile öldürülünce bu katilin

cenaze namazı kılınmazdı.

Sual: Doğduktan sonra ölen veya ölü doğan çocuğun namazı

kılınır mı?

CEVAP

Doğduktan sonra hemen ölen çocuk yıkanır ve namazı kılınır ve

vâris olur ve mirası kalır ve ismi konur. Cansız doğan çocuk, dört

aylık değil ise, yıkanmaz ve namazı kılınmaz. Dört aylık olmuş ise,

yıkanıp bir kefene sarılıp gömülür, namazı yine kılınmaz.

Resulullahın cenaze namazı

Sual: Resulullahın cenaze namazını kim kıldırdı?

CEVAP

Peygamber efendimizin cenaze namazını, vasiyetine uyularak

herkes teker teker kıldı.

Sual: Yıllar önce ölmüş birinin kabri açılıp, oraya bir başkasını

defnetmek caiz midir?

CEVAP

Kemikleri çürümüşse, caizdir. Çürümemiş olan birkaç kemik

kalmışsa, onlar kenara alınıp, defnedilebilir.

Cenazeyi duyurmak

Sual: Cenaze olduğunu bildirmek için gazeteye ilan vermek ve

belediyeden anons ettirmek caiz midir?

CEVAP

Caizdir; fakat, cenaze olduğunu bildirmek için, minarelerde salât

okunması bid’at olur.

Sual: Hayzlı kadın cenaze yıkayabilir mi?

CEVAP

Ölü yıkayacak kimsenin, önce gusül abdesti alması

müstehabdır. Cünübün ve özürlü kadının yıkaması mekruhtur. (S.

Ebediyye)

Sual: Erkek ve kadın için, kaç metre kefen bezi almak gerekir?

CEVAP

Erkek için yedi, kadın için sekiz metre patiska almak kâfidir.

Sual: Eşlerden birisi ölünce diğeri bunun cenazesini yıkayabilir

mi?

CEVAP

Kadın, ölen kocasını yıkar. Çünkü kocanın ölümünden sonra,

nikah, iddet bitinceye kadar [dört ay] devam eder. Hanefi

mezhebinde kadın ölünce, kocası bunu yıkayamaz. Çünkü ölünce

nikah bozulur. Fakat diğer üç mezhepte yıkaması caizdir. (Redd-ülmuhtar)

Sual: Namaz kılması mekruh olan vakitlerde, cenaze namazı

kılınır mı?

CEVAP

Eğer cenaze, mekruh vakitte hazırlanmışsa, geciktirmemek için,

mekruh vakitte de kılmak caizdir. Daha önce hazırlanmış olan

cenazenin namazını, mekruh vakte bırakmak caiz değildir,

mekruhtur. (Redd-ül-muhtar)

Sual: Maliki’yi taklit ediyorum. Cenaze namazına durunca,

Hanefi’ye göre bozmayan, Maliki’ye göre abdesti bozan bir hal oldu.

Namaza devam etmek caiz olur mu?

CEVAP

Cenaze namazını, sonradan kılma imkânı olmadığı için, Hanefi

mezhebine uyarak namaza devam edilir. Beş vakit namazdan biri

olsaydı, sonra kılma imkânı olduğu için, o abdestle kılınamazdı.

Sual: Yanarak ölenin cenazesi yıkanır mı, namazı kılınır mı?

CEVAP

İnsanın yalnız başı veya bedenin yarısı ele geçerse, yıkanmaz

ve namazı kılınmaz. Öylece gömülür. Bedenin yarıdan fazlası, başı

olmasa bile veya bedenin yarısı ve başı bulunursa, yıkanır ve

namazı kılınır. (Dürr-ül-muhtar)

Sual: Denizde veya gölde boğularak ölen kimsenin cenazesini

yıkamak gerekir mi?

CEVAP

Evet, üç kere yıkanır veya yıkamak niyetiyle suda üç kere

hareket ettirilir.

Sual: Ölünün kefen parasını, başka birisi kendi parasından

verse uygun olur mu?

CEVAP

Kefenin, ölünün kendi helal malından olması ve önceden

yıkanmış olarak hazır bulundurulması iyidir. Kefen, ölünün malından

alınır. Borcundan, vasiyetinden ve mirasından önce, kefen parası

ayrılır. Kadın zengin olsa da, kefenini kocası verir.

Sual: Ölünün kefeni kaç parça olmalıdır?

CEVAP

Erkeğin kefeninin üç parça, kadının kefeninin, beş parça olması

sünnettir. Daha fazla olması bid’attır. Kefenin yeni, temiz, kıymetli ve

beyaz pamuklu [patiska] olması sünnettir. Erkeğe, ipek kefen

haramdır. Tabutunu da, ipekle örtmek haramdır. Kadınlara ipek

caizdir.

Sual: Kefeni zemzemle yıkamak uygun olur mu?

CEVAP

Zemzemle yıkanmış kefen, Hanefi’de caiz, Şafii’de haramdır.

Hanefi’de, kuruyunca zemzemin hepsi gider. Şafii’deyse, eseri kalıp,

meyyitin kanıyla ve iriniyle kirletmeye sebep olur.

Sual: Cenaze, nasıl yıkanır?

CEVAP

Teneşir etrafında, önce buhur otu yakılıp üç veya beş defa

dolaştırılır.

Cenaze, örtülü olarak, tütsülenmiş teneşir üzerine, sırt üstü

veya kolay olan şekilde yatırılır. Göbekle diz arası örtülü olarak

yıkanır; çünkü kadının kadınlar için avret yeri, erkeğin erkekler için

olan avret yeri gibidir. Teneşire, kıbleye karşı yatırmak sünnettir.

Teneşir, göbeğe kadar yüksek ve az eğik olmalıdır. Su, pek

sıcak olmamalı, tuzlu olmalıdır. Serin ve tuzlu su, çürümeyi

geciktirir. Ölü, çocuk da olsa, önce abdest aldırılır; fakat ağzına,

burnuna su verilmeyip, bezle temizlenir. Önce yüzü yıkanır. Sonra,

kolları yıkanıp, başı, kulakları ve ensesi mesh edilir ve ayakları

yıkanır. Kâfurlu suyla, bu yoksa yalnız su dökerek, başı ve sakalı,

sabunla yıkanır. Sonra sol yanına çevrilip, sağ yanına su dökülür.

Su, teneşir tahtasına değen yerlerine kadar akıtılmalı, sonra, sağ

yanına yatırılıp, sol tarafına, omuzdan ayağa kadar su dökülür.

Sonra oturtulup, karnı hafifçe bastırılır. Bir şey çıkarsa yıkanır, yani

su döküp giderilir. Sonra sol yanına yatırıp, sağ yanı tekrar yıkanır,

yani omuzdan ayağa kadar su dökülür. Böylece sünnete uygun, yani

üç kere yıkanmış olur. İki yanı yıkanırken de, üç defa su dökülür.

Hasta, cünüp olarak vefat etmiş olsa da, bir defa yıkanır.

Yıkandıktan sonra, abdesti bozan şeyler çıkarsa, tekrar yıkanmaz ve

abdest aldırılmaz. Yalnız çıkan şeyler, su dökerek giderilir. Ölüyü

yıkarken, niyet etmek sünnettir. Niyetsiz temiz olursa da, farz sakıt

olmaz.

Yıkama yerine, yıkayıcılardan başkası girmez. Velisi girebilir.

Zaruret yoksa kokmaması için morga koymak yerine çabuk

gömmeli, yolcu gelecek diye bekletmemelidir. Canlıya eziyet veren

şey, ölüye de verir. Bunun için, çok soğuk ve çok sıcak suyla

yıkanmaz. Zemzemle yıkamak caiz değildir. Saçları dökülürse,

kefeni içine konur; çünkü insanın her parçası muhteremdir, gömülür.

Yıkandıktan sonra, teneşir üzerinde bezle kurulanır. Ölünün

saçlarını taramak, saç, sakal, bıyık ve tırnaklarını kesmek, Hanefi’de

caiz değildir. Ağız, burun ve kulak deliğine, gözlere pamuk koymak

caizdir.

Su bulunmadığı zaman, teyemmüm yaptırılıp, namazı kılınır.

Sonra su bulunursa, yıkanır; fakat namazı tekrar kılınmaz. Ölü

yıkayacak kimsenin, önce gusletmesi müstehabdır. Cünübün ve

özürlü kadının yıkaması mekruhtur. Cenaze yıkanmış su, müstamel

su olur. Necis olur. Bunun için, yıkayanların üstüne sıçramaması,

peştamal sarınmaları gerekir. Cenaze, yıkandıktan sonra temiz olur.

Sual: Evliya bir zatın elbisesinden bir parça, kefen içine

konulması iyi olur mu?

CEVAP

Evet, çok iyi olur. Muhammed Masum hazretleri buyuruyor ki:

Salihlerin, Velilerin elbisesinden kefen yapmak veya kefen içine,

yüzüne, göğsüne koymak faydalıdır. (1/3)

Âyet-i kerîmeleri, duaları, muhterem isimleri kefene yazmak

veya kabre koymak caiz değildir.

Sual: İhtiyaç halinde, kadının cenazesini, erkek yıkayabilir mi?

CEVAP

Hayır, yıkayamaz. Yıkayacak kadın bulunamazsa, cenaze

baştan ayağa örtülü olarak, akrabası, eline bez sararak, elini örtü

altına sokup, teyemmüm yaptırır; çünkü ölünün avreti, dirinin avreti

gibidir. Bakması haram olan yere, dokunmak da, haramdır. Bir

çocuğa da, öğretilip, yıkatılabilir.

Sual: Cenazeyi, gece gömmek caiz midir?

CEVAP

Gündüz defnetmek müstehabsa da, gerektiğinde gece de

gömmek caizdir. (S. Ebediyye)

Sual: Kadın ölünce, kocası hanımının yüzüne de mi bakamaz?

CEVAP

Yüzüne bakabilir.

Sene-i devriye [Yıl dönümü]

Sual: Ölümüzün sene-i devriye denilen yıl dönümünde veya

kırkında yahut elli ikisinde mevlid okutmak maksadıyla, o günü

hesap etmek için, öldüğü günden itibaren mi, yoksa toprağa verildiği

günden itibaren mi saymak gerekiyor? Babam akşama doğru vefat

etti, ertesi güne kaldı. Akrabalar gelecek diye bekletilirken, gece

oldu ve ertesi günü kaldırdılar, yani iki gün sonra defnedildi. Hesabı

buna göre iki gün sonra mı yapacağız?

CEVAP

Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Kabirdeki ölü, denize düşüp, imdat diye bağıran kimseye

benzer. Boğulurken, kendisini kurtaracak birini beklediği gibi,

ölü de, bir dua gözler.) [Deylemi]

Ölen bir yakınımız, (Aman, acele bana hayır hasenat yapın,

dua gönderin) diye bağırırken, ona, (Acele etme, bekle, kırk günü

veya elli iki günü yahut bir seneyi doldur, sana o zaman dua

edeceğiz, hayır hasenat yapacağız, mevlit okutacağız) demek ne

kadar yanlıştır.

Ziyaretime gelen bir imam anlattı:

Cemaatinden biri, ona aynı soruyu sormuş. İmam da uzun uzun

bunların bid’at olduğunu, hayır hasenat yapmak ve dua etmek için

gün tayin etmenin, Hıristiyanlıktan geldiğini anlatmış. Adama,

anladın mı diye sormuş. O da, (İyi anladım; ama anlamadığım

husus, bu kırkını ölünün öldüğü günden mi sayacağız, yoksa

toprağa girdikten sonra mı sayacağız) demiş.

Ölü için yapılacak hayır ve hasenatı geciktirmemeli, belli günleri

beklememeli, ilk fırsatta yapmaya çalışmalıdır.

Ölüyü yıkamak

Sual: Kocası, ölen karısının cenazesini yıkayamadığı gibi, kadın

da kocasının cenazesini yıkayamaz mı?

CEVAP

Kadın yıkayabilir. Kocası ölünce, kadın dört ay on gün iddet

bekler. Bu zaman zarfında, onun karısı sayılır. Onun için, kadın

kocasını yıkayabilir.

Kadını erkek, erkeği kadın yıkayamaz. Kadın cenazeyi

yıkayacak kadın yoksa, erkek, eline bez sarıp, kollarına bakmadan,

örtü altından teyemmüm yapar. Teyemmüm yapan erkek, mahrem

akrabasıysa, mesela oğlu annesine veya teyzesine teyemmüm

ettiriyorsa, eline bez sarmak istemez; çünkü mahrem olan akrabanın

kollarına ve yüzüne bakmak ve dokunmak caizdir. Teyemmüm de

zaten yüze ve kollara yapılır.

Kabir üzerindeki çiçekler

Sual: Kabir üzerindeki çiçeklerin ölüye faydası olur mu?

CEVAP

Çiçeklerin tesbihlerinin sevabı ölüye ulaşır. (Redd-ül-muhtar)

İlginizi Çekebilir:

Şaka bile olsa Yalan söylemek.. İmam-ı a’zam Ebu Hanife Hz. İshâk (A.S) Cuma Namazı Ve Önemi