Denizcilik

Denizcilik, insanlık tarihinin her döneminde var olmuş önemli mesleklerden biridir. Ülkemizde 1700’lü yıllardan beri denizcilik faaliyetleri yürütülmektedir. Bu alandaki ilk eğitim kurumu 1773 yılında kurulmuştur. Bu okulda kaptan ve tersane mimarı yetiştirilmek üzere iki ayrı bölüm açılmıştır.

Denize kıyısı olan, ekonomik açıdan gelişmiş ülkelerde denizcilik alanına ciddî yatırımlar yapılmakta ve bu alanda geniş istihdam olanakları yaratılmaktadır. Dünyada ithalat ve ihracat taşımacılığının yüzde doksanından fazlası deniz yoluyla gerçekleştirilmektedir. Türkiye konumu nedeniyle, deniz ticaret filosundaki gemilerinin yük ve yolcu taşıma sığasını (kapasite) artırmak, donanım niteliğini iyileştirmek zorundadır. Denizcilik sektörü; ülkemizin coğrafî ve stratejik konumu göz önüne alındığında, bulunması gereken konuma henüz ulaşamamıştır. Denizciliğin en önemli unsuru nitelikli gemi adamıdır. Bu alanda, işverenle yaptığı bir iş anlaşması doğrultusunda gemilerde çalışan gemi kaptanı, zabitler, yardımcı zabitler, tayfalar ve yardımcı hizmet personeline denizci ya da gemi adamı denmektedir. Denizlerde çalışan nitelikli gemi adamlarının artması, Türk denizciliğinin dünyadaki yerini ve önemini artıracaktır. Meslekî bilgilerin yanında gemi adamının birden çok yabancı dil bilmesi, başarıyı da beraberinde getirecektir. Yabancı dil bilen, kendini geliştirmiş bir gemi adamı dünyanın her yerinde iş bulma imkânına sahiptir. Gemiler başında kaptan bulunan, güverte ve makine bölümlerinden oluşmaktadır. Güverte bölümünün başında amir olarak birinci zabit, makine bölümünün başında amir olarak baş mühendis ve baş makinist vardır. Gemide telsiz elektronik zabiti varsa, doğrudan kaptana bağlı olarak çalışır. Gemi adamları, dünya sularında Türk ve yabancı ticaret gemilerinde;

• Kaptan, güverte zabiti gemi elektroniği zabiti haberleşme zabiti ve makine zabiti,
• Yat ve balıkçı gemisi kaptanı,
• Geminin yönetim ve yönlendirilmesi ile bağlantılı kara görevlerinde meslek elemanı olarak çalışabilir. Ayrıca, kıyıdaki bakım servislerinde ‘teknik yetkili’ pozisyonunda iş bulabilir. Meslekî eğitimini başarılı biçimde tamamlamış kişiler yeterlik sınavına girmeye hak kazanır. Bu sınavda başarılı olanlar ise yönetimin belirlediği kurallar içinde göreve başlar ve mesleklerinde yükselir. Gemi adamı olmak isteyenler;
• T.C. vatandaşı olmak (Kıbrıs ve Türk Cumhuriyetleri vatandaşları ile ilgili özel durumlar vardır),
• Gemi Adamı Yönetmeliği’nde belirtilen yeterlik dereceleri için yaş, öğrenim derecesi, eğitim ve hizmet süreleri ile ilgili şartları yerine getirmek,
• Sağlık durumunun “Gemi Adamları Sağlık Yönetmeliği”nde belirtilen şartlara uygun olduğunu, “Gemi Adamı Yönetmeliği”ne göre belgelemek,
• “Gemi Adamı Yönetmeliği”nde belirtilen suçlardan ceza almamış olmak, gibi yasal koşulları taşımak zorundadır.,,