Sual: Evladın ana-baba üzerindeki hakları nelerdir?
CEVAP
Evladın, ana-baba üzerinde hakları vardır. Bazıları şöyledir:
1- İleride, çocuk annesiyle kötülenmemesi için, evladına anne
olacak kızı, iyi yerden seçmelidir. Saliha olmasına dikkat etmelidir!
2- Çocuğa iyi isim koymalıdır! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Çocuğa güzel bir ad koymak, evladın baba üzerindeki
haklarındandır.) [Beyheki]
Ahmed, Muhammed, Mahmud gibi Peygamber efendimizin
isimlerini koymalıdır! Allahü teâlâ, (Habibimin isminde olan
müslümana azap etmeye hayâ ederim) buyurdu. Resulü de, (Üç
oğlu olup da, birine benim adımı vermeyen, cahillik etmiş olur)
buyurdu. (Taberani)
3- Çocuğu güzel terbiye etmelidir! Hadis-i şeriflerde buyuruldu
ki:
(Çocuğu güzel terbiye, evladın babasındaki haklarındandır.)
[Beyheki]
(Evladınıza ikram edin, onları edepli, terbiyeli yetiştirin!)
[İbni Mace]
(Çocuğu terbiye etmek torunlara sadaka vermekten daha
sevaptır.) [Tirmizi]
4- Çocuğa karşı şefkatli davranmalıdır! Peygamber efendimiz
aleyhisselam, torununu öperken birisi görüp, (Ya Resulallah, benim
on çocuğum var, hiç birini öpmem) dedi. Ona, (Merhamet etmeyen
merhamet bulamaz) buyurdu. (Buhari)
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Çocuklarınızı çok öpün, her öpmenizde Cennetteki
dereceniz yükselir.) [Buhari]
(Çocuk kokusu Cennet kokusudur.) [Taberani]
5- Çocuklara beddua etmemelidir. İbni Mübarek hazretleri,
çocuğunu şikayet edene, (Çocuğa beddua ettin mi?) dedi. O da,
evet deyince, (Çocuğun ahlakını sen bozdun) buyurdu.
6- Çocuklara iyilik etmelidir! Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Evladınıza ikram edin, ana-babanın sizde hakkı olduğu
gibi, evladınızın da sizde hakkı vardır.) [Taberani]
7- Çocuğu helal gıda ile beslemelidir! Haram gıdanın etkisi
çocuğun özüne işler, çocukta uygunsuz işlerin meydana gelmesine
sebep olur. Hadis-i şerifte (Yiyip içtikleriniz helal, temiz olsun!
Çocuklarınız, bunlardan hasıl olur) buyuruldu. (R.Nasıhin)
8- Babanın, çocuklarına ilim, edep ve sanat öğretmesi farzdır.
Önce, Kur’an-ı kerim okumasını öğretmelidir. Sonra imanın ve
İslam’ın şartlarını öğretmelidir. Yedi yaşından itibaren namaz
kılmaya alıştırmalıdır! Dünya ve ahirette kurtuluş ilimledir. Çocuğu,
din bilgilerini öğrendikten sonra, okula göndermeli, lise ve üniversite
tahsili yaptırmalıdır. Dinini öğrenmeden mektebe gönderilirse, artık
bunları öğrenecek vakit bulamaz. Din düşmanlarının tuzaklarına
düşüp, onların yalanlarına aldanır. Dinsiz ve İslam ahlakından
mahrum olarak yetişir. Dünya ve ahirette felaketlere sürüklenir.
Millete zararlı olur. Kendine ve başkasına yapacağı kötülüklerin
günahları, ana-babasına da yazılır. Çocuğunu, din bilgilerini
öğretmeden önce, kâfir ve Hıristiyanların mekteplerine göndermenin
büyük zararları, İrşad-ül-hiyara kitabında yazılıdır.
9- Çocuk akıl baliğ olup evlendikten sonra ona şöyle demelidir:
(Evladım, seni terbiye ettim. Okutup, evlendirdim. Dünyada
bir felakete, ahirette azaba uğramaktan Allahü teâlâya sığınırım.
Aklını başına topla, buna göre çalış!) [İ.Hibban]
10- Ahnef bin Kays hazretleri buyurdu ki:
(Çocuklar için zorluklara katlanmalı, onların ayakları altında
yumuşak yer, başları üstünde gölge olmalıyız! Onlara sert
davranmayalım ki bizden uzaklaşmasınlar. Bizden usanıp
ölümümüzü beklemesinler. Uygun isteklerini yerine getirmeli,
hiddetlenirlerse teskine çalışmalıyız!)
11- Çocuklar arasında adalete riayet etmelidir. Hadis-i şerifte
buyuruldu ki:
(Hediye verirken çocuklarınız arasında eşitliğe riayet
ediniz!) [Taberani]
12- Fudayl bin Iyad hazretleri buyurdu ki:
(Ana-babasına iyilik eden, akrabasını ziyaret eden, din
kardeşine ikramda bulunan, çoluğu çocuğu ve hizmetçisi ile iyi
geçinen, dinini koruyan, malını iyi yerlerde harcayan, dilini tutan,
gözünü haramlardan koruyan, fuzuli işlerden uzak duran ve Rabbine
ibadet eden mürüvvet ehlidir.)
13- Baba, yapmayacağını zannettiği emri çocuğuna
söylememelidir. Söyleyip de onu itaatsizliğe sürüklememelidir. Salih
zatın birisi, oğlundan hiçbir şey istemezdi. Sebebi sorulunca, (Bir
şey istediğim zaman, oğlumun bana karşı gelmesinden korkarım.
Karşı gelince, Cehenneme müstahak olur. Ben de oğlumun ateşte
yanmasına razı olamam) buyurdu. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Şunlar, saadet alametidir: Saliha hanım, itaat eden
çocuklar, salih arkadaş.) [Hakim]
Çocuğun da hakkı var
Bir adam, Hazret-i Ömer’e, oğlunu şikayet eder. Hazret-i Ömer,
bu kimsenin oğluna der ki:
– İmandan sonra birinci vazifemiz ana babanın kalbini
kırmamaktır. Onlar ne kadar kötü olsalar da, yine her şeyin üstünde
hakları vardır. Onların kalbini kıranın ibadeti kabul olmaz. Müslüman
doğmamıza ve Müslüman yetişmemize sebep olan ana babamızın
kalbini kırarsak Cennete nasıl gireriz? Onlar bize hakaret etse de,
yalvararak gönüllerini almamız lazımdır. Müslüman ana babamız,
bizden razı olmadıkça, Allahü teâlânın sevdiği kulu olmak çok
zordur.
Çocuk Hazret-i Ömer’e der ki:
– Ya Emir-el-müminin, söylediklerini aynen kabul ediyorum.
Fakat çocuğun ana babası üzerinde hiç mi hakkı yoktur?
Hazret-i Ömer buyurdu ki:
– Evet çocuğun da hakkı vardır. Evlenirken çocuklarına anne
olacak kızı veya kadını iyi aileden seçmesi, çocuğa güzel bir isim
koyması ve dinini öğretmesi gerekir.
Çocuk, Hazret-i Ömer’e şöyle cevap verdi:
– Babam, bana terbiye nedir öğretmedi. Anam ise, zenci bir
Mecusinin kızı idi. İsmimi “Karaböcek” koymuş ve Allah’ın
kitabından bana bir harf bile öğretmedi. Maalesef dinim hakkında
hiçbir şey bilmiyorum.
Hazret-i Ömer, çocuğun babasına dedi ki:
– Gelmiş, bir de bana oğlunu şikayet ediyorsun; halbuki sen
onun hakkını çiğnemiş ve o sana kötülük etmeden, sen ona kötülük
etmişsin.
Sual: Bazı kimseler, “Çocuk din dersini, ancak lise, hatta
üniversiteyi bitirince öğrenmelidir. Daha önce öğrenirse aklı karışır.
Fen bilgilerini öğrenmesi ve inanması zor olur” diyorlar. Çocuğa
küçükken dinini öğretmek gerekmez mi?
CEVAP
Fen bilgisi din bilgisinden ayrı değildir. Fen bilgisi İslami ilimlerin
bir koludur. İslami bilgileri öğrenen fen ilimlerini de öğrenir. Her
Müslüman, çoluk çocuğuna ve emri altında bulunanlara dinini
öğretmekle sorumludur. Bir hadis-i şerif meali:
(Hepiniz, bir sürünün çobanı gibisiniz. Çoban sürüsünü
koruduğu gibi, siz de evinizde ve emriniz altında olanları
Cehennemden korumalısınız! Onlara Müslümanlığı
öğretmezseniz, mesul olursunuz.) [Müslim]
Bir âyet meali de şöyledir:
(Ey iman edenler, yakıtı insan ve taş olan Cehennem
ateşinden kendinizi ve çoluk çocuğunuzu koruyun.) [Tahrim 6]
İyiliğe de, kötülüğe de sebep olanlar, yaptıkları işe ortak olurlar.
Üç hadis-i şerif meali:
(Dinimizde iyi bir çığır açan, bununla amel edenler gibi
sevaba kavuşur, onların sevabından da hiçbir şey eksilmez.
Kim de, dinimizde kötü bir çığır açarsa, onların günahı, ona da
verilir, o kötü yoldakilerin günahından hiçbir şey eksilmez.)
[Müslim]
(Hayra delalet eden [yol gösteren, sebep olan] o hayrı yapan
gibi sevaba kavuşur.) [Taberani]
(Bir Müslümanın evladı ibadet edince, kazandığı sevap
kadar, babasına da verilir. Bir kimse, çocuğuna dinini
öğretmeyip, günah olan şeyler öğretirse, bu çocuk ne kadar
günah işlerse, babasına da o kadar günah yazılır) [S. Ebediyye]
(Ağaç yaşken eğilir) ve (Demir tavında dövülür) gibi ata sözleri
meşhurdur. Her şey zamanında yapılır. Bir hadis-i şerif meali:
(Çocukken öğrenilen şey, taş üzerine kazılan nakış gibi
kalıcıdır. Yaşlandıktan sonra öğrenmeye kalkması ise, su
üzerine yazı yazmaya benzer.) [Hatib]
Bu bakımdan çocuklarımıza ilkönce, dinimizin emir ve
yasaklarını ve Kur’an-ı kerimi öğretmeliyiz. Daha sonraya
bırakmamalıyız. (Helekel-müsevvifun) hadis-i şeriftir. Anlamı ise,
(Hayırlı işlerinizi hemen yapın. Yarına bırakmayın, yoksa helak
olursunuz) demektir. Hayırlı işlerin birincisi ve en önemlisi çoluk
çocuğuna İslamiyet’i öğretmektir. Her Müslümanın bu birinci görevi
hemen yapması, yarınlara bırakmaması gerekir.
EKONOMİ
4 gün önceDÜNYA
5 gün önceMANŞETLER
5 gün önceMANŞETLER
5 gün önceDÜNYA
5 gün önceDÜNYA
5 gün önceMANŞETLER
5 gün önceVeri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.