Hayhuy etmek

Sual: Seadet-i Ebediyye’nin üç yerinde, çalgı aletleri ile hayhuy

etmenin zikir olmadığı bildiriliyor. Hay Allah demektir. Hayhuy neden

zikir olmasın diyenlere nasıl cevap verelim?

CEVAP

Hayhuy, farsça bir kelimedir, gürültü, patırdı, karışıklık, kargaşa

demektir. Kelimenin yarısını alıp, (hay, Allah demek) yanlıştır.

Haydutluk kötü dense, hay kelimesine hakaret sayılır mı? Eğer bu

işte, Seadet-i Ebediyye’yi tenkit etmek gibi, kötü bir maksat yoksa,

bahsedilen tenkit koyu bir cehalet eseridir.

Hay arabide diri, canlı olmak, hayatta olmak demektir. Hayat,

ilim, semi, basar, irade kudret, kelam, tekvin, Allahü teâlânın

sıfatlarındandır. Bu sıfatları söyleyerek de zikir yapılmıyor. Buradan,

(Hay veya hayat Allah’ın sıfatıdır. Hay diye zikredenlere karşı

çıkılıyor) demek çok yanlıştır.

Çalgı ile zikretmek, la ilahe illallah demek de haramdır,

küfürdür. Çalgı ile zikredenler, hayhuy demiyor, hayhuy ediyorlar.

Hayhuy etmek gürültü çıkarmak demektir. Çalgılı zikir ibadet olmaz,

hayhuy olur, haram olur, küfür olur.

Haydan gelen huya gider, kolayca kazanılan şeyler, kolayca

elden çıkar demektir. (Hay da, huy da Allah’tır, Allah’tan gelen

Allah’a gider) demek yanlıştır.

Hayhay baş üstüne demektir. Buradaki hayhay kelimesine de

Allah demek yanlıştır.