Oruç tutmayı ganimet bilmeli!
Sual: Derslerimi daha iyi anlamak için, bazı günler oruç
tutmasam, bayramdan sonra kaza etsem sakıncası var mı?
CEVAP
Oruç tutmak, derslere engel olmaz. Bilakis destek olur. Mide
çok doyarsa insanın kafası o kadar çalışmaz. Aç olanın zekâsı
keskin, anlayışı kuvvetli olur. Bu, daha işin tıbbi yönü. Allahü
teâlânın rahmeti ihsanı ise ayrı. Onu akıl almaz.
Ders için oruç tutmamak haram olur. Ramazan günü oruç
tutmak büyük nimettir. Bu nimetten mahrum kalmamalı. Oruç
tutmayı ganimet bilmeli. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Ramazanda bir gün oruç tutmayan, onun yerine bütün yıl
oruç tutsa, o bir günkü sevaba kavuşamaz.) [Tirmizi]
Başka zaman ömür boyu oruç tutulsa Ramazanda tutulan bir
orucun sevabına kavuşulmaz. Bir hadis-i şerif meali de şöyledir:
(Allah rızası için bir gün oruç tutan kimseyi Allahü teâlâ, bu
bir günlük oruç sebebiyle Cehennem ateşinden 70 yıl uzak
tutar.) [Buhari, Müslim, Tirmizi, Nesai, İbni Mace]
Sual: Ramazanda herhangi bir şekilde orucu bozulan kimse,
yiyip içebilir mi?
CEVAP
Ramazan günü, iğne olmak, kendi isteğiyle ağız dolusu kusmak
gibi bir sebeple oruç bozulursa, yolcu şehrine gelirse, kadının hayzı
kesilirse, akşama kadar oruçlu gibi, sakınmaları gerekir. Yiyip
içmeleri mekruh olur.
Yemek artığı ve pirinç tanesi
Sual: İlmihallerde, diş arasında kalan, nohuttan küçük yemek
artıklarını yutmanın orucu bozmayacağı bildiriliyor. Peki nohuttan
küçük bir pirinç tanesini, bir buğday tanesini yutmak orucu niye
bozuyor?
CEVAP
Diş arasında kalan yemek artığı dışarıdan alınmış olmuyor.
Pirinç tanesi dışarıdan alınıyor.
Oruçluyken, pişmiş bir pirinç tanesi, nohuttan küçük olduğu
halde yenirse kefaret de gerekiyor. Pişmemiş pirinç yenirse kaza
gerekiyor. Ama dinimizin emrine göre, diş arasında kalan pişmiş
pirinç tanesi [pilav] yutulursa oruç bozulmuyor. Namaz esnasında
yutarsa namaz da bozulmuyor. Ama dışarıdan bir pirinç tanesi alıp
yutsa namazı bozuluyor. Demek ki, diş arasında kalanı yutmakla,
dışarıdan alıp yutmak farklıdır.
Kıt aklımızla dini hükümleri incelemek, mukayese etmek,
hikmetini anlamaya çalışmak bir hastalıktır. Bundan çok sakınmalı.
Akılla mantıkla din olsaydı, Peygamberler gönderilmez, dini
hükümler bildirilmezdi.
Çiğ pirinç yemek
Sual: Oruçluyken, pişmiş bir pirinç veya bir mercimek tanesi
yenirse kefaret gerekiyor da, bunların pişmemişi yenince niye kaza
gerekiyor?
CEVAP
Bunun gibi, az tuz yemek kefaret gerektirirken, bir kaşık tuz
yemek kefareti gerektirmez. Toprak yemek kefareti gerektirmezken,
kilermeni denilen toprağı yemek kefaret gerektirir. Fındığı kabuğuyla
yutmak kefaret gerektirmez; ama kabuğunu çıkarıp içini yutmak
gerektirir. Pişmemiş pirinç gibi, bunlar da, ilaç ve gıda olarak
yenmesi âdet olmadığı için kefaret gerektirmiyor. Demek ki ölçü, ilaç
ve gıda olarak yenmesinin, âdet olup olmamasına bağlıdır.
Kilermeni de topraktır; ama ilaç olarak yendiği için kefaret
gerektiriyor. Aşeren hamile kadınlar veya bazı çocuklar, kil ve kireç
gibi toprak yerler. Bunların da bu hususa dikkat etmeleri gerekir.
Sual: Abdest alırken hata ile boğazına su kaçan, orucu
bozulduğu için yiyip içse, kefaret mi gerekir?
CEVAP
Orucu kasten bozmadığı için, yalnız kaza gerekir.
Sual: Oruçlu olduğunu unutarak yiyen, sonra bilerek yiyip
içmeye devam ederse, kefaret gerekir mi?
CEVAP
Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içen kimse, orucunun
bozulduğunu zannederek yiyip içmeye devam ederse kaza lazım
olur, kefaret lazım olmaz. Eğer unutarak yiyip içmenin orucu
bozmadığını bildiği halde, kasten yiyip içmeye devam ederse, hem
kaza, hem de kefaret lazım olur.
Sual: Ramazanda birkaç gün oruç tutmadım. Kefaret gerekir
mi?
CEVAP
Ramazanda mazeretsiz oruç tutmamak büyük günahtır. Önce
tutulmayan oruçlar için tevbe edilir. Sonra gününe gün yani kaç gün
tutulmamışsa o kadar gün kaza orucu tutulur. Bir kimse, Ramazan
ayında 30 gün oruç tutamasa, tutamadığı gün kadar kaza gerekir,
kefaret gerekmez. Kefaret, oruç tutmamanın değil, niyetli iken
Ramazan orucunu mazeretsiz bozmanın cezasıdır.
Sual: Sefere çıkacağım diye orucu niyet etmedim. Güneş
doğduktan sonra yiyip içtim. Kaza mı kefaret mi gerekir?
CEVAP
Kefaret oruç tutmamanın değil, niyetli orucu kasten bozmanın
cezasıdır. Mazeretsiz oruç tutmamak haramdır ama kefareti
gerektirmez. İmameyne [imam-ı Ebu Yusuf ile imam-ı Muhammed’e]
göre ise, öğleden bir saat önceye kadar niyet etme imkanı varken
kasten yiyip içtiği için kefaret gerekir. Ama öğleden sonra yiyip içse
idi, niyet etme imkanını kaçırdığı için imameyne göre de kefaret
gerekmez, sadece kaza gerekir. Fetva imameyne göre değil, imam-ı
a’zama göredir. Niyetsiz oruç ne zaman açılırsa açılsın kaza gerekir,
kefaret gerekmez.
Sual: Güneş doğduktan sonra niyet eden kimse, bu orucunu
öğleden önce veya sonra bozduğunda, kaza mı kefaret mi gerekir?
CEVAP
Niyet imsak vaktinden sonra olduğu için her iki halde de kaza
gerekir.
Sual: İmsak vaktinden sonra, seferden memleketine dönse,
oruca niyet etse ve bu niyetli orucunu kasten bozsa, kefaret gerekir
mi?
CEVAP
Oruca seferde niyet ettiği için kefaret gerekmez, kaza gerekir.
Sual: Kasten orucunu bozan kimse, sonradan oruç tutmamayı
mubah kılacak bir hâl başına gelse, yine de kefaret gerekir mi?
CEVAP
Öyle bir durum vaki olursa kefaret gerekmez. Mesela kadının
hayzı başlasa, yahut oruç tutamayacak kadar hastalansa yalnız
kaza gerekir. Fakat sefere çıksa, kefaret gerekir. Çünkü sefere
çıkmak semavi bir özür değildir.
Niyetsiz oruç olmaz
Sual: Gece vardiyasında çalışıyorum. Ramazan orucuna niyet
etmeyi unutup yattım. Uyandığımda öğle ezanları okunuyordu. Artık
niyet edilmez dediler. Ben de belki bir çaresi vardır diye akşama
kadar bir şey yiyip içmedim. Oruçlu gibi durdum. Bu orucu kaza
etmem gerekir mi?
CEVAP
Evet kaza etmek gerekir. Çünkü niyet farzdır. Niyetsiz oruç
sahih olmaz. Ancak böyle istisnai durumlarda, ibadeti kurtarmak
için, zayıf da olsa başka kavil veya diğer hak mezheplerde bir çaresi
varsa, o taklit edilerek ibadet kurtarılır. Bu hususta zayıf da olsa bir
kavil vardır. Hanefi imamlarından imam-ı Züfer’e göre, orucunuz
sahihtir, kaza etmek gerekmez. Bu imama göre, niyet unutulmuşsa
veya herhangi bir sebeple niyet edilmemişse, o gün orucu bozan bir
şey de yapılmadıysa oruç tutulmuş olur. Yukarıdaki gibi zaruri
durumlarda imam-ı Züfer’in kavli ile amel etmek caiz olur.
Sual: Mastürbasyon kaza gerektirir deniyor. Bana göre kasten
orucu bozuyor, ben kefaret gerekir diyorum. Hangi kitapta kaza
gerektiği yazılıdır?
CEVAP
Mastürbasyon için yalnız kaza lazım olduğu, Fetava-i Hindiyye,
Bahrürraik ve Dürr-ül-muhtar kitaplarında yazılıdır. Kefaret
gerektirmez. Akıl ile din olmaz. Dinde nakil şarttır.
Sual: Dayanamayıp orucunu bozana kaza mı gerekir?
CEVAP
Gerçekten dayanamamışsa, kaza gerekir.
Sual: Yemekhanede birkaç kişiyi yerken görüp, biz de
dalgınlıkla vakte dikkat etmeden vakit girdi sanıp 16:40 da iftarı
açtık. Sonra takvime baktık ki akşam 16:44 deymiş. Kasıtlı
bozmadığımız için sadece kaza gerekir değil mi?
CEVAP
Evet kaza gerekir.
Sual: Oruçlu olunca abdestte ağza burna fazla su çekilmese
olur mu?
CEVAP
Evet olur.
Sual: Bazı imsakiyeler, Türkiye Takvimi’nden farklıdır.
Hangisine uymak ihtiyatlı olur?
CEVAP
İhtiyata riayet etmek tedbirli ve temkinli hareket etmek elbette iyi
olur. Türkiye Takvimi’ne göre hareket edilmelidir. Yoksa oruçlar
tehlikeye girer. Türkiye Takvimi’nin hesapları yüz yıldır uygulanan
hesaplardır. [Farklı Ramazan İmsakiyeleri kısmında geniş bilgi
var.]
Sual: Bazıları diyor ki, Ramazanda orucun ilk gününü
tutmazsak diğerlerini de tuttuğumuz zaman gerektiği zaman
bozabilirmişiz. Böyle bir şey var mı?
CEVAP
Öyle bir şey yok. Ramazanda her gün oruç tutmak farzdır.
Böyle hurafelere inanmamak lazım. İnsan sağlık durumuna göre, ilk
günler tutamaz da sonraki günler tutabilir veya ilk günler tutar da
hastalanınca diğer günler tutamaz. Bu hallerde ne yapılacağı, nasıl
yapılacağı ilmihal kitaplarında vardır. [Böyle hurafelere inanmamak
için dinimizi öğrenmemiz lazım. Dinimizi doğru öğrenmek için de,
ehli sünnet alimlerinin kıymetli eserlerinden tercüme edilerek
hazırlanan, Tam İlmihal Seadet-i Ebediyye kitabını okumayı tavsiye
ederiz. www.hakikatkitabevi.com adresinden okunabilir ve temin
edilebilir.]
Sual: Oruçluyken misvak kullanmak mekruh mudur?
CEVAP
Mekruh değildir. Şafii’de öğleden sonra kullanmamak iyi olur,
çünkü ağızdaki kokuyu giderdiği için, öğleden sonra misvaklanmayı
mekruh sayarlar. (Oruçlunun ağız kokusu Allah için sevimlidir. Öyle
ise Allahü teâlâya sevimli gelen bir şeyi biz niye yok edelim) derler.
Şeytani rüya
Sual: Ramazanda şeytani rüya görülür mü?
CEVAP
Görülmez. Nefsani rüya görülür.
Şeytanlar bağlanır
Sual: Ramazanda şeytanların azgınları mı bağlanır?
CEVAP
Hayır, hepsi bağlanır. Ramazanda günah işleten, nefsimizdir.
Bu ayda, şeytanlar bağlı olduğu için, vesvese veremezler.
Ramazanda, esnemeler de şeytandan değildir. Asabi esnemeler,
yorgunluk, uykusuzluk gibi hallerde meydana gelir.
Sual: Şeker bayramı demek caiz mi?
CEVAP
Bayram namazından önce hurma, şeker gibi herhangi bir tatlı
yemek müstehap olduğu için caizdir.
Sual: Ramazan ayı, niçin bazen 29, bazen 30 gün oluyor?
CEVAP
Ramazan-ı şerif kameri aylardandır. Kameri aylar 29 veya 30
gün olur. Kur’an-ı kerimde, Ramazan ayında oruç tutmanın farz
olduğu bildirilmektedir. (Bekara 183-185) Ramazan ayı otuz çekerse
30, yirmidokuz çekerse 29 gün oruç tutmak farzdır. Bütün farz
ibadetler Allahü teâlânın emridir.
Sual: Oruç tutmayan işçiye, Ramazanda yemek verilir mi?
CEVAP
Yemek verilmez, yemek parası verilebilir.
Sual: Yazın kazaya kalmış oruçları, kışın kaza etmek caiz mi?
CEVAP
Caizdir.
Sual: Hacda şükür kurbanı yerine ceza olarak oruç tutmak caiz
mi?
CEVAP
Caiz olmaz. Ancak israfı önlemek için caizdir.
Sual: İmsaktan sonra kazaya niyet edenin orucu nafile mi olur?
CEVAP
Evet.
Sual: Seferdeki kimseye, evine gelince tutmadığı oruçları kaza
etmek farz mı?
CEVAP
Evet.
Sual: Ramazanın son günü, bugün bayram diyenlere aldanıp,
orucunu bozana, kaza mı lazım olur?
CEVAP
Kaza lazım olur.
Sual: Erzurumlu, yazın orucu, Adana’da tutsa, daha sevap mı?
CEVAP
Hayır. Sıkıntı kendiliğinden gelirse sevap olur.
Sual: (Başkası yerine oruç tutulmaz) hadisi hangi kitapta var?
CEVAP
Tahtavi haşiyesinin 238. sayfasında var.
Sual: Kaza orucunu davette bozmak caiz mi?
CEVAP
Hayır.
Sual: Söylentilere inanıp, Ramazan diye, Şabanın 29’unda
oruca niyet ettim. Doğrusunu öğrenince bozdum. Kaza gerekir mi?
CEVAP
Gerekmez.
Sual: Bir kimse akşam namazından önce uyusa veya bayılsa
öbür gün öğleyin uyansa hemen oruca niyet edebilir mi?
CEVAP
Niyet edemez. Öğleden bir saat önce uyansaydı edebilirdi.
Sual: Ailemden uzakta başka şehirde talebeyim. Annem
telefonda, sahura kalkabiliyor musun dedi, evet kalkıyorum dedim
halbuki kalkamadığım çok oldu. Aç olarak oruç tuttuğumu bilip
üzülmesin diye böyle söyledim bu yalan caiz olur mu?
CEVAP
Burada yalan caizdir.
Sual: 3 senelik oruç borcu olanın, bunu 30’ar gün olarak peş
peşe mi tutması lazım?
CEVAP
Hayır. Fırsat buldukça birer ikişer veya üçer beşer tutulur, yani
30 gün birden tutmak gerekmez. 90 gün oluncaya kadar böyle
devam edilir.
Sual: Kaza orucum yoktur. Fakat bazı oruçlarım bozulmuş,
kabul olmamış diye, oruç tutarken kazaya niyet edilse, mahzuru olur
mu? Kaza orucum yoksa, bunlar nafile olur mu?
CEVAP
Kazası olmayanın da kaza namazı kılmasında, kaza orucu
tutmasında mahzur yoktur. Kazası yoksa nafile olur.
Sual: Oruca hesapla başlanılan yerlerde, yanlışlık olma ihtimali
olacağı için, bayramdan sonra kaza orucu tutmak gerekir mi?
CEVAP
İki gün kaza orucu tutmak gerekir. Çünkü büyük İslam âlimi
seyyid Abdülhakim Arvasi hazretleri, (Böyle yerlerde bulunan
müslümanların bayramdan sonra, dilediği zaman, kaza niyeti ile, iki
gün daha oruç tutmaları lazımdır) buyurdu.
MANŞETLER
3 gün önceMANŞETLER
4 gün önceMANŞETLER
4 gün önceEKONOMİ
4 gün önceYEREL HABERLER
6 gün önceMANŞETLER
8 gün önceMANŞETLER
8 gün önceVeri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.